问：那要是犯了戒怎么办呢？很紧张。答：你先阅读一下《慧灯之光》，里面有讲菩萨戒，先去了解一下。菩萨戒可以分三种不同的层次：最简单的菩萨戒只有一条，基本上我们凡是有菩提心的人都能够做得到。其次就是有四条戒，这四条戒的每一条可以各分成两条，如果这样细分的话就有八条。四条戒到八条戒也不算很多，我们也可以选择守这样的菩萨戒。然后第三种菩萨戒稍微多一点，但也不超过二十条。了解了菩萨戒之后，再确定自己要受一条戒、八条戒，还是二十条戒。其实这些里面主要的问题就是，因为我们没有菩提心，所以会觉得守菩萨戒很难。如果有了菩提心，那么菩萨戒里面没有什么做不到的。一般的戒条我们平时也不会去犯，有几个需要稍微注意一下，其他的都是没问题的。网页链接 [慧灯问道(1)发掘生命的吉光片羽: 证悟才是真正的开始]

藏传佛教的密法里有一种超级心理学和艺术

所谓言下顿悟者，或在顿悟之前已用功多年，相续成熟，只待最后刹那，拨机一点，便现见本性；或偕宿慧于言下顿悟，一悟之后， 仍需依止上师，于寂静处保任涵养多年，证量方能透彻稳固。除极个别特殊根器者外，这悟前悟后，都要修要行。悟前悟后，都要修要行丨寂静FM•第150期

འཕགས་པ་བྱམས་པ་མགོན་པོས།སྐྱེ་བ་མངོན་པར་སྐྱེ་བ་དང་། དགའ་ལྡན་གནས་ནས་འཕོ་བ་དང་། ལྷུམས་སུ་འཇུག་དང་བལྟམས་པ་དང་། བཟོ་ཡི་གནས་ལ་མཁས་པ་དང་། བཙུན་མོའི་འཁོར་དགྱེས་རོལ་པ་དང་། ངེས་འབྱུང་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང་། བདུད་སྡེ་འཇོམས་དང་རྫོགས་པར་ནི། བྱང་ཆུབ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་། མྱ་ངན་འདས་པར་གཤེགས་མཛོད་རྣམས། ཡོངས་སུ་མ་དག་ཞིང་རྣམས་སུ། སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་གནས་པར་སྟོན། ཞེས་གསུངས་སོ།།
弥勒菩萨：
真实而投生，从兜率天降，入胎及诞生，精通工巧明，嬉享妃眷属，出家与苦行，趋至菩提树，降魔圆正觉，转大妙法轮，示现涅槃相，于诸不净刹，有间示安住。

我想这要看人，像六祖惠能大师是没有修四加行、五加行，但是他证悟了。在藏传佛教、印度佛教里面，也有一些这样的个案，但是毕竟屈指可数。这就说明，我们一般人还是首先要修四加行，培养出离心，其次去修五加行，发菩提心，一步一步走，这样是比较踏实的。虽然不是所有人，但对于普通人来说，可以说四加行和五加行就是必经之路。还有一点，你可以去看看你自己，有没有出离心？如果有出离心，而且很标准，那不修四加行应该问题不是很大。其次再看看有没有菩提心？也有，而且也很标准。如果是这样，虽然没有修菩提心的修法，但是这个结果已经有了，这样也是可以的。如果出离心、菩提心这些都没有，那就没有别的路了，只有四加行、五加行一步一步地修。网页链接 [慧灯问道(1)发掘生命的吉光片羽: 如何能让我的心坚强起来？]

རྒྱ་ཆེར་རོལ་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་།
སྲིད་གསུམ་མི་རྟག་སྟོན་ཀའི་སྤྲིན་དང་འདྲ།
།འགྲོ་བའི་སྐྱེ་འཆི་གར་ལ་ལྟ་དང་མཚུངས།
།འགྲོ་བའི་ཚེ་འགྲོ་ནམ་མཁའི་གློག་འདྲ་སྟེ།
།རི་གཟར་འབབ་ཆུ་ལྟ་བུར་མྱུར་མགྱོགས་འགྲོ
།ཞེས་དཔེ་དུ་མའི་སྒོ་ནས་གསུངས་སོ།
《大游戏经》亦以多喻宣说：
三有无常如秋云，
众生生死等观戏，
众生寿行如空电，
犹崖瀑布速疾行。

证悟的方法，在佛教中有很多，我们可以用中观的方法来推理、观察，也可以用大手印、大圆满的窍诀，借助于上师的加持而现见心性。
不管用哪一种，大家务必要牢记：一切法在究竟上虽然是空性，但对空性也不能执著！
——法王晋美彭措

我们遇到自己认为不好的人或者事就害怕，一听到批评诽谤的语言就生气，觉得受到了伤害。其实没有必要。这都是检验自己心态的镜子，是不是有个平等的心态，这个时候才看得出来。

明白了贪心是空性的，这还远远不够，我们必须还要证悟。就像一个人只是理论上懂得了怎么开车，却从来没付诸行动的话，那不叫真正会开车。
——法王晋美彭措

茫茫人海中，播散善种籽
有缘花苞开，无缘随风飘。

问：堪布您好！我们每天在念诵日常仪轨的时候，就会念到菩萨戒的部分。那是不是念到这个菩萨戒仪轨，我们就会得受这个菩萨戒呢？是不是每天都要坚持念诵和受持，才能保持这个菩萨戒呢？答：对，菩萨戒我们每天都可以受。甚至是每一次念诵这个仪轨的时候，都可以受。我们发菩提心，把佛菩萨观想在面前的空中，然后从佛菩萨那里受菩萨戒，每一次都可以这么做。菩萨戒和居士戒、八关斋戒是不一样的。居士戒、八关斋戒受了一次以后就不需要再反复地去受，但皈依戒和菩萨戒，我们每一次念诵的时候都可以受，每一天都可以受。所以你每次念仪轨的时候，都可以观想发菩提心、受菩萨戒，这个仪轨里面本身就有受菩萨戒的内容。网页链接 [慧灯问道(1)发掘生命的吉光片羽: 证悟才是真正的开始]

སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་གྱིས།སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྩད་བྱས་ཚེ།།གང་ཞིག་ལན་འདེབས་སྨྲ་བྱེད་པ།།དེ་ཡི་ཐམས་ཅད་ལན་བཏབ་མིན།།བསྒྲུབ་པར་བྱ་དང་མཚུངས་ཕྱིར་རོ།།ཞེས་གསུངས།
龙猛菩萨：
以空辩论时， 若人欲答辩，是则不成答， 俱同所立故。

དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བ་ལས།འདུ་བྱེད་ཁམས་དང་དོན་དམ་དེ་བཞིན་ཉིད།།གཅིག་དང་ཐ་དད་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དེ།།གཅིག་དང་ཐ་དད་ཉིད་དུ་གང་རྟོགས་པ།།དེ་དག་ཚུལ་མིན་ལྟ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན།།ཞེས་གསུངས།
《解深密经》：
胜义世俗谛，远离一异相，分别一异者，此人入邪见。

禅坐只是入定的一种方法，不是学佛的目的，由定生慧方能入道。《楞严经》云:“如澄浊水，贮于净器，静深不动，沙土自沉，清水现前，名为初伏客尘烦恼。去泥纯水，名为永断根本无明。”用功到了身心一如、静境现前，还仅是初步功夫，若耽著于此，无明难断。

人有时心情不好，伤心难过想不通，看什么都不顺，好像人生没有希望了一样。其实这都是一种意念。把心结打开了，就变成另外一个世界了。

凡夫被无明所障蔽，把原本不存在的东西，往往当成了真实不虚，进而不断产生执著、烦恼、痛苦……说白了，这完全是作茧自缚、自作自受。
——法王晋美彭措

问：堪布，我理解的您的意思是，出离心和菩提心是基础，必须有这个基础才能修更高的法，对吗？答：对，比如说，一个人还没有学佛的时候非常眷恋轮回，就是因为有一种无形的力量把他固定在轮回当中。然而通过修出离心，可以使这个力量逐渐减少，或者从本质上断掉，这样这个人就可以脱离轮回。就好像一个风筝，线在人的手里，即使它飞得再远，最终还是要拉回来。如果有一天把这根线剪断了，它就可以自由地飞翔。同样，出离心就是用来剪掉这根线的。没有出离心，其他的修法修得再多、再怎么样都是不行的，所以必须要有出离心。网页链接 [慧灯问道(1)发掘生命的吉光片羽: 如何能让我的心坚强起来？]

第三次来到日本中央大学演讲。去年有一位得了抑郁症的男学生，在听完我的讲座后，有过私下交流。今年，他的抑郁症好了，还考上了一所很不错的学校，我对此感到很高兴。

问：堪布，您刚才讲到了菩萨戒的问题。我们有时候，比如说共修或者是自己读经文之前，会念到菩萨戒的仪轨。但是实际上心里没有做好准备要去受菩萨戒，那么会因为念了仪轨就受菩萨戒吗？答：不会。受菩萨戒必须要在心里做好准备，主要是心里下定决心我要受菩萨戒，而且知道什么是受菩萨戒。因为光是想我要受菩萨戒也不行，什么是菩萨戒，怎么样去受，这些都要明白，然后再去念仪轨才会得到菩萨戒。如果心里没有做任何的准备，只是念一下这个仪轨，那就根本不需要害怕，什么也得不到。网页链接 [慧灯问道(1)发掘生命的吉光片羽: 证悟才是真正的开始]

（2）
༼༼༢༽འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཡང་དག་པ་ཡིད་ལ་བྱས་ཤིང་། གཟུགས་མི་རྟག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བལྟ་བར་བྱའོ།། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག་གཟུགས་ཡང་དག་པ་ཡིད་ལ་བྱས་ཤིང་། གཟུགས་མི་རྟག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བལྟས་པས་། གཟུགས་ལ་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་འགྱུར་རོ།། འདོད་པ་རྣམ་པར་སྤངས་བས་སེམས་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ།། དེ་བཞིན་དུ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བལྟའོ།རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དག་པ་ཡིད་ལ་བྱས་ཤིང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་རྟག་པར་ཤེས་པར་ཡོངས་སུ་བལྟ་བ་བྱའོ།། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིད་ལ་བྱས་ཤིང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་རྟག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བལྟས་པས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་འགྱུར་རོ།། འདོད་པ་རྣམ་པར་སྤངས་བས་སེམས་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ།། དེ་ལྟར་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བདག་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འདོད་པས་བདག་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གི་སྐྱེ་བ་ནི་ཟད། ཚངས་པ་སྤྱོད་པ་ནི་བསྒྲུབས། བྱ་བ་རྣམས་ནི་བྱས་སོ།། བདག་གིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་པ་ཡང་ཤེས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་ཡི་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།།

如是我闻：
一时，佛住舍卫国祇树给孤独园。
尔时，世尊告诸比丘：“于色当正思惟，观色无常如实知。所以者何？比丘于色正思惟、观色无常如实知者，于色欲贪断；欲贪断者，说心解脱。
如是受、想、行、识当正思惟，观识无常如实知。所以者何？于识正思惟、观识无常者，则于识欲贪断；欲贪断者，说心解脱。
如是心解脱者，若欲自证，则能自证则能自证：我生已尽、梵行已立、所作已作，自知不受后有。”
时，诸比丘闻佛所说，欢喜奉行。